Yunan Mitolojisinin Tanrı ve Tanrıçaları

Zeus — Tanrıların tanrısıdır. Uranos’n öldürerek onun yerine geçen Kronos’un oğluydu; öteki tanrılarla uzun bir süre boğuşarak başa geçti, yere göğe söz geçirdi. Atina yakınlarındaki Olympos dağına yerleşti. Orada tahtında oturur, öteki tanrıları kabul ederek onlarla konuşurdu. Zaman zaman da yıldırımdan yapılmış arabasına binerek dünyayı, evreni gezerdi.

Afrodit — Aşk ve güzellik tanrıçası. Bazıları onun Zeus’un kızı olduğunu söylerdi; bazılarına göre de denizköpüğünden yaratılmıştı. Afrodit öteki tanrılardan çoğuyla sevişmiş ve birçok çocuğu olmuştur. Eros bunlardan biridir.

Apollon — Güneş tanrısı. Zeus’un oğludur. Av tanrısı olan Artemis’le ikiz kardeştir. Tarımın, hayvancılığın da tanrısıdır; gençliğin koruyucusudur.

Ares — Savaş, şiddet ve cesaret tanrısıdır. 12 büyük tanrıdan biriydi. Athena ve Herakles’le hiç anlaşamazdı; kavgaya tutuştukları zaman yer yerinden oynardı. Halk Ares’i birtakım kötü tanrılarla arkadaşlık yapmakla suçlardı. Afrodit’le aralarında bir serüven geçmişti; hatta düşmanları tarafından yakalanmışlar ve ölümlülerin önünde kepaze olmuşlardı.

Artemis — Orman tanrıçasıdır. Kırlarda, ormanlarda dolaşmaktan, avlanmaktan hoşlanırdı. Yanında hep ok, yay meşale taşırdı.

Asklepios — Tıp tanrısı. Apollon’un oğluydu. İlk önceleri daha çok bir kahraman sayılırdı; bu sıralarda heykelleri hep genç bir adam biçiminde yapıldı. Daha sonraları insanları iyileştiren tanrı durumuna geldi; bu kez yaşlı, sakallı olarak düşünüldü. Yanında hep yılan, horoz, sopa bulunurdu.

Athena — Gök tanrıçalarının en önemlilerinden biridir. Akıllı, becerikli bir tanrıçadır. İnsanlara birçok kolaylığı o öğretmiştir, derlerdi;

Atlas — Tanrı değildi. Bir ayaklanmaya katıldığı ve onu yönettiği için Zeus onu cezalandırmış, gök kubbeyi ve dünyayı taşımakla görevlendirmiştir. Gök kubbeyi omuzlarına almıştır.

Bakkhos — Şarap tanrısı. İlk önceleri adı Dionüsos idi. Onun adına büyük törenler verilirdi; bunlarda herkes şarap içip sarhoş olurdu. Yunan tiyatrosunun Bakkhos adına anlatılan efsanelerden doğduğu söylenir.

Denizkızı — Deniz tanrısının kızı olduğu söylenirdi. Denizlerde, ırmaklarda sayısız denizkızı olurdu. Bunların belden yukarısı insan gibi, belden aşağısı balık gibiydi. Çok güzel sesleri vardı; şarkılarıyla denizcileri büyüler, kendilerine doğru çekerlerdi.

Eros — Aşk tanrısıdır. Afrodit’in oğluydu. Resimlerde hep kanatlı, güler yüzlü küçük bir çocuk gibi gösterilir. Elinde yayla ok vardır; okuyla yaralanan âşık olur, derlerdi.

Herakles — Yarı tanrıdır. Annesi bir insandı; babası da Zeus. Zeus’un gerçek karısı Hera onun başka birinden çocuğu olduğunu duyunca çok kızdı; beşikteki çocuğun üzerine yılanlar saldı. Herakles yılanları parçaladı. Bu yüzden çok güçlü olmakla ün salmıştı.

İsfenks — Tanrı olmayan bir yaratıktır. Kadın başlı, aslan gövdeli, yılan kuyruklu, kuşkanatlıydı. Kötü yürekliydi; efsaneye göre Tep kentinin yolu üstünde durur, önüne gelene bir bilmece sorardı: «Sabahları dört ayak, öğleyin iki ayak, akşama da üç ayak üstünde kim yürür?» Bilmeyeni yerdi. Oidipus buna şu cevabı verdi. «İnsandır: çünkü hayatının sabahında dört ayak üstüne emekler; öğle vakti gençliğidir; akşama yani yaşlanınca bastonuyla yürür. Oidipus doğruyu bilmişti. İsfenks hırsından kendini kayalardan aşağı attı.

Orfeus — Güzel bir efsanenin kahramanıdır. Orfeus şairdi; saz da çalardı. Bir gün su perisi Euridike’ye tutuldu; kızı yılan sokup öldürünce Orfeus sazıyla yeraltı tanrısını kandırıp Euridike’yi yeryüzüne getirtti. Ne var ki yüzüne bakmaması şart koşulmuştu. Orfeus bunu dinlemedi ve Euridike’yi kaybetti.

Hades — Yeraltı tanrısı, ölümle ilgili olduğu ve ölenleri sonsuz zamanlara kadar yeraltına götürdüğü için hiç sevilmez, yalnızca korkulurdu. Adına Pluton da denirdi.

Pan — Orman tanrısıdır. Belden aşağısı keçi gibi, belden yukarısı insan gibiydi. Gününü orman perileriyle kaval çalarak, koşuşarak, eğlenerek geçirirdi.

Persefone — Bahar tanrıçası. Tarım tanrıçası Demeter’in kızıydı. Pluton onu görüp âşık oldu ve yeraltına götürdü. Annesi kızını aramaya çıktığı için büyük bir kıtlık belirdi. Zeus işe karıştı ve Persefone’nin geri dönmesini sağladı; ama yapılan anlaşmaya göre yılın belli bir zamanı Pluton’un yanına dönecekti. İşte böylece kışları yeraltında geçirir; baharda çiçeklerin açması da onun gelişini kutlamak içindir.

Uranos — Gökyüzü, uzay ve cennet tanrısıdır. Karısı Gaea da yer tanrısıdır; bu yüzden de bütün öteki tanrılar çocuklarıdır. İnanca göre Uranos dünyaya sıcaklığı, ışığı ve yağmuru verirdi.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir