Küresel Aynalarda Görüntü Oluşumu

Özel ışınlardan yararlanarak, sonsuz uzaklıktan çukur aynanın tepe noktasına doğru yaklaşan bir cismin görüntülerini çizelim:

Cisim sonsuzda iken görüntü odak noktasındadır.

Cisim aynanın M merkez noktasından uzakta, yani sonsuzla merkez arasındaysa görüntü aynanın M merkezi ve F odağı arasında, gerçek, ters ve cisimden küçüktür.

Cisim aynanın M merkezindeyse, görüntü de merkezde, gerçek, ters ve büyüklüğü cisme eşittir.

Cisim M merkeziyle F odağı arasındaysa, görüntü merkezden ötede yani merkezle sonsuz arasında gerçek, ters ve cisimden büyüktür.

Cisim F odağındaysa, görüntü sonsuzda oluşur, (Biz sonsuzdaki görüntüleri göremeyiz: Bu durumda, aynanın F odağına bir ışık kaynağı koyarak ışınları paralel demetler halinde uzağa göndermek için yararlanırız. Işıldaklar (projektör) ve fenerler bu durumdan yararlanarak yapılır.

Cisim F odağıyla ayna arasındaysa, görüntü görünendir (zahirîdir). Gerçekte bir yeri olmadığı halde (ekran üzerine alınamadığı hâlde) çizimlerde noktalı olarak ayna arkasında gösterilir. Doğru ve cisimden büyüktür. Çukur aynalara bu tür görüntüleri için devaynası denmiştir. Çukur aynalarda gerçek görüntüler aynaya bakılınca görülmez. Ancak bir ekran üzerine alındıkları zaman görülebilirler.

Tümsek (konveks) aynada görüntü : Bu aynalarda sonsuzdan gelen ışınlar, yani asal eksene paralel gelen ışınlar, yansıdıktan sonra açılarak giderler. Bu yansımış ışınların uzantıları asal ekseni F odak noktasında keserler. Yani tümsek aynada odak; noktası görünendir (zahirîdir).

Tümsek aynadaki görüntüyü çizmek için de Özel ışınlardan yararlanılır.

a) Asal eksene paralel gelen ışınlar, yansıdıktan sonra, odaktan geliyormuş gibi açılırlar.

b) Aynanın merkezi doğrultusunda gelen ışınlar, aynaya çarpınca kendi üzerlerinden geri dönerler.

Cisim sonsuzdaysa, görüntü görünen (zahirî) ve odak noktasındadır.

Cisim aynaya yaklaştıkça görüntü de aynaya yaklaşır, her zaman görünendir (zahirîdir), doğru ve cisimden küçüktür.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir