BİTKİLERİN DUYGULARI VARMIDIR

BİTKİLERİN DUYGULARI VAR MIDIR? DÜŞÜNÜRLER Mİ? 

Bizim anladığımız anlamda bir düşünce ve duyu hayatları elbette yoktur. Çünkü sinir sistemleri bulunmaz. Biliyoruz ki bizdeki düşünme ve duyu alma olayları beyinle sinir sisteminde oluşuyor.

Yüzyıllarca önce insanlar bitkilerin düşündüğünü sanırdı. Bu yanılma boşuna değildi; bazı bitkilerini düşünüyormuş gibi davrandığını hepimiz görebiliriz. Meselâ bazı çiçekler hep güneşe dönük dururlar. Manolya çiçeğinin de başka bir özelliği vardır: Bahar akşamları genel olarak bir böcek uçarak çiçeğin ortasına konar; zaten manolya da böyle bir anı bekliyordur. Taçyaprakları hep kapanır. Böcek hapis olur. Bir bakıma böcek bu durumu yadırgamaz; geceyi orada geçirir. Sabah çıkıp gitmek isteyince kendine delik bulamaz; çıkabilmek için çabalar durur; sağa, sola koşuşturur. Sonunda birden, hiç ummadığı bir anda yapraklar açılır, böcek uzaklaşır, gider. Manolyanın derdi aslında akla yakındır; o, böceğin sırtında taşıdığı çiçek tozlarını toplamak ve onların yerine kendi tozlarını böceğin sırtına yüklemek istemektedir. Böceği iyice hapseder ki böcek çabalasın ve çabalarken  de  tozları bütünüyle  yüklensin. Bu örneğe bakarak manolyanın düşündüğünü ileri süremeyiz. Manolya bu davranışı bilinçsiz olarak yapmaktadır, bu onda kalıtım olarak kalmıştır.

Güney Amerika’da bulunan bir bitki de duyguluymuş gibi davranır. Bitkinin gövdesinden çeşitli dallar fışkırır; her dalın üzerinde de karşılıklı çifter çifter yer alan küçük yapraklar vardır. Yaprakçıklardan birine hafifçe dokundunuz mu, hemen karşısındaki komşu yaprakçığın üstüne kapanır. Dala vurdunuz mu, o daldaki; bütün yapraklar üst üste kapanırlar; gövdeye vurulunca da bitkinin üstündeki bütün yapraklar kapanıverir. Bu olay, bitkinin suyunu saklamak istemesiyle ilgilidir.

Mimoza cinsinden olan Küstüm otu’nun da buna benzer bir davranışı, vardır. Yapraklarına dokunulunca porsuduğu görülür.