Bitkilerde Aşı

BİTKİLERDE AŞI

Ağaçların cinsini iyileştirmek, daha iyi meyve almak için yapılır. Bahçemize diktiğimiz bir meyve fidanı aşılı değilse, büyüyünce, yabanlaşır, bize yenebilecek güzel meyveler vermez. Meyve bahçelerinin sahiplerini düşündüren en önemli konu ağaçların aşılanmasıdır. Aşılanma olmasaydı, ağaç ve meyve yetiştirmek dünyanın en kolay işlerinden biri olurdu.

Aşılamanın bir başka amacı da değişik meyveler elde etmektir. Meselâ bir vaşington tipi portakal yetiştirmek için herhangi bir cins portakal ağacına vaşington cinsi ağaçtan alınan parçanın aşılanması gerekir.

Aşılar, doğrudan doğruya yabani ağaçlara da yapılır. Yabani bir ağaca aynı familyadan iyi cins bir başka ağaç aşılanırsa o ağaç, aşılandığı ağacın meyvesini verir.

Hangi cins ağaçlara ne gibiaşıların yapılabileceğini birlikte inceleyelim:

Şeftaliye : Kayısı, erik, badem.

Ayvaya: Malta eriği, muşmula.

EriğeŞeftali, kayısı, badem.

Elmaya: Armut.

Zerdaliye: Kayısı, şeftali, erik.

Vişneye: Kiraz.

Ahlata:   Armut, muşmula, ayva.

AŞI NASIL YAPILIR

Aşı yapılırken, en önemli nokta, aşı kalemlerinin (aşılanacak parçaların) iyi cins, genç ağaçlardan alınmasıdır. Aşı kalemi, körpe bir ağacın bir yaşındaki sürgünlerinden kesilen dalcıklardır. Aşı kaleminin kesileceği ağacın iyi cins olması, iyi meyve verip vermediğinin bilinmesi gereklidir. Aşı kalemi, meyve ağaçlarının yan dallarından çıkarılır. Meyve ağaçlarının birkaç tane ana dalı vardır. Bu dallardan çıkan dallara yan dallar denir. İşte aşı kalemi alırken, bu yan dallardan ağacın genel görünüşünü bozan, ağacın başka kesimlerini gölgede bırakan dalları seçmelidir.

Aşı   kalemleri,   meyve   vermemiş   fidanlardan da alınabilir. Aşı, ilkbaharda yapılır. Nisan, mayıs, aşıya en elverişli aylardır. Gül gibi, ağaççık durumundaki çiçeklerle birlikte bütün meyve ağaçlarına bu aylarda her çeşit aşı yapılabilir.

Aşı yapma işinde «aşı bıçağı» denen özel çakılar vardır. Bunlar aşının cinsine göre «kalem çakısı» ya da «göz çakısı» diye anılır.

Bazı kalem aşılarında yara yerine sürülen bir madde vardır ki, buna «aşı macunu» denir. Bu macunun bileşiminde zift, balmumu ve zeytinyağı vardır. Aşılanan yeri dış etkilerden korumaya yarar.

BİTKİLERDE AŞI ÇEŞİTLERİ

Ağaçlar yapraklanmaya başlayınca, aşılanan kesimi besleyebilmesi için bu kesimin altından süren tomurcuklar koparılmalıdır. Aşılar, kalem aşısı ve göz aşısı olmak üzere ikiye ayrılır. Bunların da ayrıca çeşitleri vardır.

Kalem aşısının yarma aşı, çoban aşısı, İngiliz kalem aşısı denilen 3 ayrı çeşidi vardır.

YARMA AŞI: Elma, armut, ayva gibi yumuşak çekirdeklilere bir de asmalara uygun aşı şeklidir. Kayısı, şeftali, kiraz ve erik gibi meyve ağaçlarına pek gelmez. Çünkü bu ağaçlar kolaylıkla zamk atarlar. Bu aşı ile aşılanacak ağaçların iyi kalitede olması gerekir, ikinci önemli iş de aşı kalemini seçmektir. Aşı kalemi, verimliliği denenmiş, hastalıksız ağaçlardan alınan orta kalınlıkta dallardan kesilen çubuklardır. Bu dalların olgun, koyu renkli ve parlak olmaları gerekir. Bu dal, aşı yapılan ağaç üzerinde açılan yarığa yerleştirilir, sonra üzeri rafya ya da pamuk ipliğiyle sarılır.

ÇOBAN AŞISI: Meyve ağaçlarında, daha çok kalın dallı, kalın gövdeli ağaçlarda kullanılır. İlkbaharda (mart sonundan mayıs ortalarına kadar) ağaçlara su yürüyüp de kabuğu odunundan ayrılacağı bir zamanda yapılır. Bunun içinaşı yapılan ağaç yerden yatay olarak kesilir. Öte yandan, 10-15 cmuzunluğundaki kalem, ucu sivriltildikten sonra, odunla kabuk arasına sokulur. Sonra, pek sıkı olmayacak şekilde, bağlanır, macunlanır.

İNGİLİZ KALEM AŞISI: Bağcılıkta ve meyve ağaçlarından kullanılır. Asmada, kalemle aşılanan ağacın aynı kalınlıkta olması gereklidir.

GÖZ AŞISI (Yaprak aşısı): Bir yıllık bir dal üzerinden bir parça kabukla beraber kesilip alınan bir gözün, yine bir yaşında bir gövde üzerine yapıştırılmasıyla yapılan aşıdır.

Ağaç Aşılama
Ağaç Aşılama

4 thoughts on “Bitkilerde Aşı”

  1. Slm ben kars kağızmanda yaşiyorum.elma ağaçlarıma kalem aşısı yaptırcam.acaba kalem aşısı(çoban aşısı) hangi ayda yapiliyor?tşkler

erkan için bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir