BİSİKLET
insan gücüyle hareket eden, 2 tekerlekli, çok yaygın bir araçtır. Bisiklet bugün dünyanın her yerinde çok geniş ölçüde kullanılmaktadır. Büyüklerin işlerine giderken ya da kısa mesafeleri aşmak için yararlandıkları bisiklet, çocuklar için vazgeçilmez bir eğlence aracıdır. Özellikle Belçika, Hollanda, Danimarka gibi engebesiz ülkelerde milyonlarca insan işine giderken ya da gezmek için bisikletten yararlanır. Almanya ve Japonya’da da yaygın bir araçtır. Yalnız Amerika Birleşik Devletlerinde 20 000 000’dan çok insan bisiklet kullanır. Bisikletin hareketi, ortadaki iki pedalın ayakla çevrilmesiyle sağlanır. Pedallar pedal koluyla ayna adı verilen bir dişliye bağlıdır. Bu dişlinin hareketi bir zincirle arka tekerleğe iletilir. Dişler zincirin arasına girecek biçimde yapılmıştır. Pedallar pedal kollarını, onlar da aynanın dişleriyle zinciri çevirirler. Zincirin öbür ucu tekerlek göbeği (poyra) denilen arka dişliye bağlıdır. Zincir bu göbeği çevirerek arka tekerleği döndürür. Binicinin oturduğu yere sele denir. Tekerlek lastikleri şişirme yani havayla doldurulmuş olduğu için, bisiklet üzerinde rahat gidilir. Bu hava, sıçramalar sırasında bir çeşit yastık görevi yapar. Lastiklerin, ince kauçuktan yapılmış bir iç kısmı, bir de kalın kauçuktan yapılmış, kılıf gibi iç lastiği koruyan dış kısmı vardır.
Bisikletin iki elle tutulup yönlendirilmesini sağlayan kısmına gidon denir. Bisiklet hareket halindeyken binici dengesini gidon yardımıyla sağlar. Bisiklet sağa doğru düşecek olursa gidon hafifçe sağa, sola düşecek olursa sola çevrilir. Bisiklet hız alınca, binici hafifçe sağa ya da sola yatarak dengeyi sağlayabilir.
İLK BİSİKLET VE GELİŞMESİ
İlk bisiklet XVIII. yüzyılın sonlarında yapıldı. Bu bisiklet tahtadandı ve binicisi tarafından ayakla yere basıp itilerek yürütülürdü. XIX. yüzyılda Almanya, Fransa ve İngiltere’de pedallı bisikletler yapıldı. Bunların pedalları ön tekerleğe bağlı bulunuyordu. | Bisikletin ilk yaygın biçimi1865’te Pierre Lallement adlı bir Fransız tarafından bulundu. Satış için yapılan ilk bisiklet budur ve velosiped diye anılmıştır. 1870’te bisikletin başka bir biçimi geliştirildi. Bunun ön tekerleği çok büyüktü, çapı 150-160 cmkadardı. Pedal yine ön tekerleği çeviriyordu. Dümen görevini yapan arka tekerlek çok küçüktü. Tekerlek kauçuk kaplıydı. Binici ön tekerleğin üstünde otururdu. Bunlara hem binmek hem de ağırlık merkezi yukarda olduğu için denge kurmak zor oluyordu. Bisiklet bugünkü biçimini1876’da aldı. Bunda her iki tekerleğin büyüklüğü aynıydı, pedalların hareketi arka tekerleğe veriliyordu. 1889’da havayla şişirilmiş lastikler kullanılmaya başlandı. O günden bu yana hızla gelişti, fiyatı ucuzladı, iyi bir ulaştırma ve eğlence aracı oldu. Daha sonra bisikletlere motor takmak da düşünüldü. 1885’te benzin motoruyla çalışan bir bisiklet yapıldı. 1894’ten sonra tek silindirli bisiklet motorları gelişti. Bugün, doğrudan doğruya bisikletlere takılan hafif motorlar da yapılmaktadır.
Bisiklet yaygın bir duruma girdikten sonra bir spor kolu olarak da gelişti. 1878’den sonra Avrupa ve Amerika’da bisiklet yarışı düzenlendi. Yarışmalarda kullanılan bisikletlerin ağırlığı eskiden 14 -15 kg’dı. Şimdi 7,5 -8 kg’a indirilmiştir. Türkiye’de Bisiklet Federasyonu 1924’te kuruldu. Bisikletçilerimiz 1928 Amsterdam, 1936 Berlin, 1948 Londra olimpiyatlarına katıldılar. Yalnız Berlin olimpiyadında yedincilik alabildiler.
BİSİKLETTE GÖZÖNÜNDE TUTULACAK NOKTALAR
1. Zincir çok gevşek olmamalıdır, fırlar. Çok da sıkı olmamalıdır, kırılır.
2. Lastikler her zaman gereği kadar şişkin olmalıdır.
3. Fren sık sık kontrol edilmelidir.
4. Zincir, tekerlekler ve ayna her zaman temiz ve yağlı olmalıdır.
5. Sele yüksekliği binenin boyuna göre ayarlı olmalıdır. {Seleye oturunca ayak yere dokunmalıdır.
6. Ön lamba 150, arka lamba90 muzaktan görülecek kadar parlak olmalıdır.
7. Bisiklet birkaç gün kullanılmayacaksa baş aşağı bırakılmalıdır.
8. Her300 km’de bir bisiklet baştan başa gözden geçirilmelidir.
