ALEMDAR MUSTAFA PAŞA
(1750 – 1808)
II. Mahmut’un ünlü sadrazamı, Rusçuklu bir yeniçeri ağasının oğludur. Ruslarla yapılan bir savaşa genç yaşta bayraktar olarak katılmış, yararlıklar göstermiş, bu tarihten sonra «Alemdar» sanı ile anılmıştır. Alemdar, alem, bayrak taşıyan demektir.
Zamanla Rusçuk dolaylarında ün kazanan Mustafa Paşa, yenilikçi bir padişah olan III. Selim’e karşı önceleri olumsuz bir tutum takınmışken, sonradan onu çok sevmiş, sadakatle bağlanmıştır. 1807 yılında gerici kuvvetlerle yeniçeriler, bir yolunu bulup, III. Selim‘i tahttan indirmişti. Alemdar Mustafa Paşa, bunu duyunca 10 000 kişilik bir kuvvetle Rusçuk’tan İstanbul üzerine doğru yürüdü. Amacı, gericileri iş başından uzaklaştırmak, III. Selim’i yeniden padişah yapmaktı. Onun yaklaştığını gören yeni padişah IV. Mustafa‘yla taraftarları, sarayın kapılarını kapatıp, önlem aldılar. IV. Mustafa, III. Selimle veliaht Mahmut’un (II. Mahmut) öldürülmesini emretti. Bu sırada saraya giren Alemdar Mustafa Paşa, III. Selim’in cesedi ile karşılaştı. Çok üzüldü, bir saray kadınının yardımı ile dama çıkıp kurtulan şehzade Mahmut‘u padişah ilân ettirdi. Kendisi de sadrazam olarak devletin yönetimini eline aldı. (1808 yılı Temmuzu).
Alemdar Mustafa Paşa, başlanmış olan yenilik hareketlerini sürdürdü. Ama yeniçerilerle, gericiler, ondan kuşkulanıyor, kendisini ortadan kaldırmayı tasarlıyorlardı. 1808 yılının 14 kasım gecesi Paşayı Babıâli’de (başbakanlık makamı) kuşattılar. Yapı her yandan sarılmıştı. Paşa 24 saat tek başına karşı koydu. Kurtuluş yolu kalmadığını anlayınca mahzendeki barut fıçılarını ateşledi. Böylece kendisiyle birlikte, dama çıkıp binayı delmeye uğraşan yüzlerce düşmanını da öldürmüş oldu. Yeniliğe karşı yapılan bu kanlı ayaklanmaya Alemdar Vakası denir.
