Beden Eğitimi
Sağlığı korumak, vücudu kuvvetlendirmek amacıyla usulüne göre yapılan hareketlere beden eğitimi denir. Beden eğitimi, serbest ya da aletli olarak yapılır. Aletli beden hareketleri ip, top, trapez, sırık, lobut, kasa gibi aletlerle yapılır. Serbest beden eğitimi çeşitli vücut hareketlerinden, koşma ve yüzme gibi sporlardan ibarettir. Futbol, golf, tenis, voleybol gibi sporlar da beden eğitimi çerçevesine girer.
Beden eğitimi için her şeyden önce açık ve temiz hava gereklidir. Yemeklerin yarım saat öncesinden iki saat sonrasına kadar asla beden eğitimi hareketleri yapılmamalıdır. Son yıllarda, beden eğitiminde, duruş ve oturuşa da büyük önem verilmeye başlanmıştır. Ayakta durmanın sağlığa en uygun şekli, vücut ağırlığını iki ayak üzerinde dengelemek, karın kaslarını çekik, göğsü dik tutmaktır. Bu arada baş yukarıda, omuzlar serbest olacak, bu duruş yürürken de bozulmayacaktır. Otururken de iskemlenin arkalığına iyice yanaşarak oturmalı, sırt kamburlaşmamalı, baş fazla eğilmemelidir. Eğilme, daha çok, kalça eklemi yardımıyla yapılmalıdır.
Yalnız sağlıklı kalmak için değil, kötü duruş ve yürüyüşü düzeltmek için de yapılan beden eğitimi hareketleri vardır. Yüzme, koşma gibi açık hava sporları duruş ve oturuş şekillerinin düzeltilmesine yardımcı olur.
Beden eğitiminin gelişmesi — Beden hareketleri eski çağlardan beri çeşitli biçimlerde yapılmaktaydı. Eski Türkler’de çocukların ve gençlerin vücut bakımından kuvvetli ve sağlıklı olmasına önem verilirdi. Eski Yunan ve Roma’da beden hareketleri yapmak için gymnasion (gymnasium) denen yerler açılmıştı.
Beden eğitiminin sistemli olarak ele alınması XVIII. yüzyılın sonlarında olmuş, ilk defa Almanya’da bu konuya önem verilmiş, XIX. yüzyılın başlarından itibaren beden eğitimi milli bir akım haline getirilmiştir. Avrupa’da beden eğitiminin gelişmesine yardım edenlerin başında İsviçreli eğitimci Pestalozzi (1746-1827) gelir. XIX. yüzyılın başlarında İsveç’te beden eğitimi gelişmeye başladı. İsveç jimnastiği denen beden eğitimi sistemi doğdu. Bu jimnastiğin esası aynı yerde durarak verilen emirleri, belirtilen hareketleri yapmaktır. Avrupa’da askerî amaçla da kullanılmıştı.
Bizde Beden Eğitimi — Türkler en eski çağlardan beri beden eğitimine önem vermiştir. Av, güreş, binicilik, okçuluk, koşular ağırlık kaldırma, cirit gibi sporlar Türklerin bu amaçla yaptığı hareketlerdir. Osmanlı imparatorluğu zamanında yapılan at meydanları, ok meydanları, pehlivan ve okçu tekkeleri bugünkü spor tesislerinin karşılığıdır. Yeniçerilerin eğitiminde de beden eğitimine büyük önem verilirdi. Türkiye’de bugünkü anlamıyla beden eğitimi ilk defa Mekteb-i Sultani’de (Galatasaray lisesi) başlamış, Fransa’dan bir beden eğitimi öğretmeni getirilmiştir. İsveç jimnastiğini Türkiye’ye getiren de Selim Sırrı Tarcan’dır. Tarcan İsveç’te beden eğitimi öğrenimi görmüş, 1919’da yurda döndükten sonra Türkiye’de İsveç jimnastiği uygulanmaya başlanmıştır. 1938’de yayınlanan bir kanunla Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü kurulmuştur.
