AVARLAR
Avarlar, lll. – IX. yüzyıllar arasında dünya tarihinde önemli rol oynamış bir Türk kavmi. Avarlar, III. yüzyıldan VI. yüzyıla kadar Asya’da, VI. yüzyıldan IX. yüzyıla kadar da Avrupa’da hüküm sürmüşlerdir.
Avarlar da Hunlar gibi atlı bir göçebe topluluktular. Kabileler birliği halinde yaşıyorlardı. Devlette, asıl yönetici olan Avar kabilesinden başka, çeşitli kavimler de vardı. Birliğin başında «kağan» bulunurdu. Devlet teşkilâtı askerî temele dayanırdı.
ASYA DÖNEMİ
Hun İmparatorluğu yıkılınca, Türklerin ikinci bir imparatorluk hanedanı olan Avarlar, III. yüzyılın başında bağımsız bir kabile federasyonu (imparatorluk) kurdular. İmparatorluk gittikçe büyüdü; İrtiş nehrinden, Kore yarımadasına kadar yayıldılar. 458 yılında Çinlilere yenilen Avarlar, gerilemek zorunda kaldı. İmparatorluk yüz yıla yakın bir süre daha devam ettiyse de 552 yılında, o vakte kadar Avarlar‘ a bağlı olan Göktürkler, Avar imparatorluğunu yıkarak egemenliği ele aldılar. Göktürklere boyun eğmek istemeyen Avarların bir kısmı Çin’e sığındı, bir kısmı da Avrupa’ya çekildi.
AVRUPA DÖNEMİ
Avrupa’ya gelen Avarlar, önce Volga çevresinde, sonra, Kafkasya’nın kuzeyinde görüldüler. Daha sonra Batı’ya doğru akmaya başladılar. 562 yılında aşağı Tuna bölgesinde Bizans sınırına dayandılar. Ardından Orta Avrupa’daki Vistül, Oder, Elbe nehirleri boyunda yaşayan Slavlar’ı egemenlikleri altına aldılar. Ren nehrine kadar yaklaşarak Frank kralı I. Sigebert ile savaştılarsa da sonunda Tuna boylarındaki asıl merkezlerine döndüler. O sırada Bayan adında bir kağanları vardı. Kağan Bayan’ın imparatorluğunun merkezi Macaristan idi. O sıralarda AVARLAR Avrupa’nın en kuvvetli devletiydi. Sonraları Perslerle, Bizanslılarla yapılan savaşlar sonunda imparatorluk zayıfladı; Frank Kralı Büyük Karl, 803’te Avarları yıkarak imparatorluğa son verdi.