TÜRK ÇOCUK EDEBİYATI
Türk halk edebiyatında olsun, divan edebiyatında olsun, toplumun çeşitli konulardaki anlayışlarını çocuklara telkin edecek, onların anlayabileceği bir dille yazılmış eserler çoktur. Karacaoğlan’ın «Dinle sana bir nasihat edeyim,» diye başlayan öğüt verici bir koşmasını, Nabi’nin «Hayriye» adlı eserini, Vehbi’nin «Lûtfiye»sini bu arada sayabiliriz. Tanzimat’tan önce çocuk edebiyatı daha çok, zengin masal çeşitlerinden ibaret kalmıştır.
Tanzimat’tan sonra dünya çocuk edebiyatından tercümeler yapılmaya başlandığı görülür. İlk çevrilen eserler arasında Şinasi’ninLa Fontaine’dençevirdiği bazı masalları, J. Swift’in Güliver’in Gezileri’ni ve Jules Verne’in bazı romanlarını sayabiliriz.
Türk yazarlarının çocuk edebiyatı alanında yazdığı eserler XX. yüzyılda hızla artmıştır. 1914’te Tevfik Fikret‘in özellikle çocuklar için yazdığı Sermin adlı şiir kitabı, 1922’de İbrahim Alâettin Gövsa’ın Çocuk Şiirleri adlı eseri, Ali Ulvi Elöve ve Ziya Gökalp’in çocuklar için yazdığı şiirler bu arada sayılabilir. Cumhuriyetten sonra Faruk Nafiz Çamlıbel’in Numaralar (1927) ve Bir Demette Beş Çiçek (1932) adlı çocuk piyesleri, Hasan Ali’nin Sizin İçin (1938), Yusuf Ziya Ortaç’ın Kuş Cıvıltıları (1938) adlı eserleri yayınlandı. Yabancı dillerden yapılan tercümeler de hızla arttı ve dünyanın belli başlı bütün çocuk edebiyatı eserleri Türkçe’ye çevrilerek çocukların yararlanmasına sunuldu.
Öte yandan cumhuriyetten sonra çocuklar için dergiler de yayınlanmaya başladı. Bunlar arasında Arkadaş, Çocuk Sesi, Yavrutürk, Ateş, Çocuklar için, Boğan Kardeş gibi dergileri sayabiliriz.
Ayrıca halk masallarından yararlanmak ve bunları çocuklara okutacak şekle getirerek yayınlamak da düşünülmüştür. Bu alanda Eflâtun Cem Güney‘in Bertli Kaval (1947), En güzel Türk Masalları (1948), Bir Varmış Bir Yokmuş (1956), Evvel Zaman İçinde (1957) ve Gökten Üç Elma düştü (1960) gibi eserlerini sayabiliriz.
ÇOCUK SİNEMA VE TİYATROLARI
Çocuklar için hazırlanmış filimler ve oyunlar gösterirler; çocukların hem eğlenmesine hem de yetiştirilmesine yardım ederler. Eskiden beri bizde Karagöz ve kukla vardı ve çocuklara da oynatılırdı, istanbul Şehir Tiyatrosu 1935 den beri çocuk temsilleri vermiştir. Ankara Devlet Tiyatroları da çocuk oyunları hazırlarlar. Öte yandan çocuklar için çeşitli filimler çevrilir. Canlandırılmış resimlerden yapılan «Miki Fare» gibi filmlerin yanı sıra kukla filmleri de çevrilir. Bazen kahramanları çocuklar olan sinema eserleri de yapılır.
Bütün dünyada, gün geçtikçe çocuk eğitimine büyük önem verilmekte, okul eğitiminin dışında, sinema ve tiyatrolar vasıtasıyla yapılan eğitim de büyük ağırlık kazanmaktadır. Eğlence yoluyla yapılan eğitim ve öğretimin çok yararlı olduğu bir gerçektir. Günümüzde gittikçe gelişen televizyon çocuk eğitiminin en büyük yardımcılarından biri haline gelmiştir. Özellikle çocuklar için hazırlanan çeşitli oyunları, filimleri severek seyreden, dinleyen küçükler bunlardan geniş ölçüde yararlanmaktadırlar.
