Hammamizade İsmail Dede Efendi
(1778-1846)
XIX, yüzyılın en büyük Türk bestecisidir. Asıl adı İsmail’dir. Babası, İstanbul’da Şehzadebaşı’ndaki Acemoğlu hamamını işlettiği için, İsmail Dede Efendi çok defa Hammâmîzâde (hamamcı oğlu) adıyla da anılır.
İsmail Efendi pek genç yaşta müzik öğrenimine başladı. Bir konservatuar durumunda olan Yenikapı Mevlevihânesi’nde 1001 gün süren Mevlevi çilesini doldurup Dede unvanını aldı. 16-17 yaşlarındayken besteciliğe başladı. III. Sultan Selim’in dikkatini çekti. Padişahın musahibi ve başmüezzini oldu. II. Mahmut ve Abdülmecit zamanında da bu görevlerini sürdürdü. En tanınmış eserlerinin başlıcaları Sabâ, Neva, Bestenigâr, Sabâ-Buselik makamlarında Mevlevi ayinleridir. Bazı şarkıları şunlardır: Yine bir gülnihal aldı bu gönlümü, Yüzündür cihanı münevver eden, Gönül durmaz su gibi çağlar. Bugün elimizde 250’den fazla eseri mevcuttur.
