AHMET VEFİK PAŞA (1823-1891)
Ahmet Vefik Paşa tanzimat devrinin ünlü yazar ve devlet adamlarındandır. İstanbul’da doğdu. Bir süre İstanbul’da okuduktan sonra dışişlerinde görevli bulunan babasıyla, Paris’e giderek öğrenimine orada devam etti. İstanbul’a döndükten sonra devlet hizmetine girdi. Kısa zamanda yükseldi.
Tahran, Paris gibi büyük başkentlerde elçilik yaptı. Çeşitli hazırlıklarda (bakanlık) valiliklerde, genel müfettişliklerde, meclis başkanlığında bulundu. İki defa da, kısa süreyle, sadrazamlık etti. Emekliye ayrıldıktan sonra kendisini tamamen yazı hayatına, edebiyata verdi. Özgür fikirli bir kişi olduğundan, sık sık görevinden uzaklaştırıldı. İstanbul’da öldü.
Türk kültürüne, edebiyatına, çeşitli yönlerden büyük hizmeti, yararı dokunmuştur. Yurdumuzda, onun çalışmalarına kadar, millî anlayış, millî benlik hemen hemen bilinmiyordu. Ahmet Vefik Paşa bu alanda bilimsel çalışmaları, çevirileriyle Türkiye’de Türkçülük, milliyetçilik anlayışının doğmasına önayak olmuştur. Türklükle ilgili dil, folklor, tarih alanında çalışırken, bir ulusun toplumsal eğitiminde pek önemli yeri olan tiyatroyu da göz önünde tutmuş; ünlü Fransız komedi yazarı Moliere’in 16 eserini duru bir dille Türkçeye çevirmiştir. Bu çevirilerden bazıları adaptedir; yani eserlerdeki olaylar, kişiler, yerler bizim yaşayışımıza uydurularak konu yurdumuzda geçiyormuş gibi gösterilmiştir. Ahmet Vefik Paşa, yalnız tiyatro eseri vermekle kalmamış; tiyatro sanatının, oyununun yurdumuzda gelişip yerleşmesi için de çaba harcamıştır. Bursa valisi bulunduğu yıllarda Bursa’da açtırıp koruduğu tiyatro, bu alandaki hizmetlerinden biridir.
Ahmet Vefik Paşa’ nın Çevirilerinden birkaçı:
Mikromega (Voltaire’den); T.elemak (Fenelon’dan); Gil Blas (Le Sage’dan); Hernani (Victor Hugo’dan).
Moliere‘den adapte oyunlarından birkaçı :
Zor Nikâh; Zoraki Tabip; Adamcıl; Tartüf; Merakı; Kocalar Mektebi; Dudu Kuşları; Savruk.
Ahmet Vefik Paşa
* Tiyatromuzun en büyük kilometre taşı sayılır.
* Bursa’da kendi adıyla tiyatro kurmuştur.
* Halkın tiyatroyu sevmesi için özellikle Moliere’den çeviriler yapmıştır.
* İnfiali Aşk, Dudu Kuşlar, Zor Nikâh, Zoraki Tabip, Kadınlar Mektebi ,Şecere-i Türk eserlerinden bazılarıdır.